Yılmaz Odabaşı - Reşo (Talan İklimi)

Reşo (Talan İklimi)

''Sosyal eşkiyalar halkları için bir Napolyon ya da
Bismark'tan daha önemliydiler va haklarında
özlem dolu, gurur dolu türküler yakıldı...'E.J.Hobsbown
SUNU:
Soru taşırım sabaha
Dallar da ağarır
Dutlar dökülür toprağa
Soru taşırım sabaha

Girmeyin bu bahçelere dilinizde şarkılar yalan
Bir yanlışlık büyüyor ayak seslerinizle
Örtmeyin soykırımları benim coğrafyam talan
Günlerdir haritalarda bir yanlışlık olduğunu söylüyorum
Bu ses de gürleşir bir gün, biliyorum
Bir rüzgar vurup geçiyor sesimin yalımına
Duyulmuyorum...
Sevdanın özeti dağ
Diyeti hüküm

Günlerdir haritalarda bir yanlışlık olduğunu söylüyorum
Göğsünde yer aç dağlım, karalım

K o n a k l a m a k i s t i y o r u m . . . I

Kendini tekrarlayan bir çıplaklıktı Reso
Bir başka adı da en uzun eyvah
Her akşam sırtını dayayıp Botan Dağı'na
''Were hay lo hay lo hay loo Bağırıp dağlarda öksüz öküzler gibi
Oturup sesinin yankısına gülerdi
Koşardı,
Şalvarına rüzgar girerdi...

Zor
Reso
Kara yazılı bir kara adam
Alnında talan iklimi dağlım, karalım
Mezar başlarında unutup nefesini
Bin isyana dağıtmıştır sesini
Sükut ikrardan
Konuşmaz...

Ve toprağa hınçla basarak geçer
Sarsarak geçer, sararak, sarılarak
Rahminde bin bereket susan ne varsa öperek geçer
Sesi de
Sevdası da yankısız...



(Cebinde Kore harbinden terhis belgesi
Ve Dersim'de asılan babadan yadigar kösteği...)

Zor
Reso
Geçkin bir meyva gibi
Büyümüş de dalında
Dalında yalnızlığı
Dalında dağ çiçekleri
Bir de namlulara sürülmüş mermi çekirdekleri...


II

-Bu dağların mağrur duruşu bizim
Suyun ve toprağın öte kıyısı ötelerin
Ve ötekinindir...

''Kılıç kuşananın'' derdi Reso
Ve yürürdü

Y o l g i d e n i n d i r . . .


III
Kendini tekrarlayan bir çıplaklıktı Reso
Kendini tekrarlayan çirkin besmele
Uçsuz bucaksız bir direnmeydi
Ve dipsiz bir ağıttı kendi sesinde

Yoklaşan metre metre ''loooo'' çıkardı ağzından
Sonrası çapraz fişeklik ve duman
Sonrası 'vay babo' ya da 'he kurban

V

Kentlerde az konuşan hakimler
Ve gözlükleri siyah çerçeveli katipler, mübaşirler
Gıyabında vur emri verdi
Vur emri dört ovaya ihzar edildi

Reso, her gün batanda Botan Dağı'nda
''Tekmiiil'' derdi,
''Kardaş, destursuz, tekmilsiz giremez bu dağlara
Jendirme cemseleri !..'Ve üç el ateşlerdi mavzerini

IV

Düzlükte
Kuşatır köyleri ''Jendirma cemseleri'Himayesinde dağlı, karalı sevinçler
Murdar olan düşler

Kapaklanırlar toprağa vurulan atlar gibi
iri gözleri ve iri sabırlarıyla
Eleriyle itip yüzlerine konan sinekleri
Kalkarlar
Şalvarlarında toz ve ..k lekeleri

Daha
Kendini tekrarlar çirkin besmele...


VII

Başına ve Jandarma noktalarına:
''.............................
.......................
....... Vatandaş himayesindedir devletin...'Vatandaş
himayesindedir
Eylül ayı
Ve Berivan'ın çeyiz bohçası
Katliam provaları
Talan
Ve Newroz
Himayesinde

Reso'nun gerilimi zulmü beş geçer
Çeyrek çılgınlık ve tam tekmil isyan
''Himaye'' dedi
Neresindedir ?..

E ş k i y a a ş k ı n a !..


Zor
Reso
Kendi gerçeğinde,
Umutlu, Müthiş !
Coğrafyasında dar
Reso ki bir çınardır
içinden kanar...

Benzemez büyümeyi bilmeyene
Gürleşip kendi sesinde
Büyümeyene

&İsyanın özeti dağ
Diyeti ölüm...&

Kendini tekrarlayan çirkin besmele


VIII

Halk, yankıdır ovalardan
Dağ düzlükleri ve patikalardan:

-Reso Reso zor Reso
Düşsüzü düşe getir
Doğruyu söze getir
Yangın ol şu dağlarda
Eğriyi düze getir

Getir !

E ş k i y a a ş k ı n a !..

Reso: -Bu dağların eteğinde yolcu yollanır
Doru atlar bozkırlarda şahlanır
Çok sürmez buralarda mavzer sesleri

Dönerim
Özlemim ayaklanır
Kuşlarım kanatlanır...


IX

Ve kadınlar
Yollara

Sulara döktü sesini:

-Reso dağların piri
Düze inmez kederi
Yol yokuş, yolcu çıplak
Bilinmez mi nedeni

Boğdular sesimizi
al getir

Yüreklerimizde kuş ölüleri


X

Reso:

-Sormayın şu dünyaya yalan gelir, talan gideriz
Sormayın
Bilmem...
Esmer yürekli oğluysam hıçkıran toprağımın
isyanım ölümle yazılır alnıma kirvem...
Ülkem, tütünle isladim türkülerimi
Oğlunum
Çölde susan bir ağaçtım köklerime aktardım seni
Oğlunum ya
Su yolunda kırılmış su testisi bil beni

(Bu dağların düzlüğü mayın iklimi
Doruğu talan
Unutur sonra bir türküde eşgalini her akşam:

'Gelini de gelini Kürdün gelini
Namussuza vermez vermez elini')


XI
(ARA YORUM)

Düzdekiler:

-Dağlara bırak sesini
Kürt Reso, önce doğur kendini
Çıkar at bu bozgunu toprağından kirli bir mendil gibi
Donat kendini & Kirlenen çokluktan ayır
Yüzsüze, soysuza bırakma iklimini
Bin talan, oyyy talan iklimini !..

Önümüzde kan sıçramış tandır ekmeği
Önümüzde Kürt kızları
Dağlı kısraklar, muskalar
Ve ziyaret iplikleri

&Ö n l e r i n d e :
S o y k ı r ı m e s k i z l e r i . . .&


XII

(O, çağına ters düşüyor
Çünkü töresi de, iklimi de çağına ters düşüyor
Reso'ya kalsa düşmeyecek
Belki...)

Daha
Tanrıya susar Reso
Bilmez ki dinleri bile yoktur tanrıların
Önce öksüz çocuklukları & sonra öksüz çocukları

Ve çoktan beri
Kan kokar Kürt çocuklarının ninnileri

Vay !..
Kıblesiz isyan
Rotasız ömür

Vay !..
Duru hava
Açık yürek
Koyu yalnızlık...


XIII

Korkusu ne günden ne geceden Reso'nun
Ö l ü m d e n . . .
Yaşamak uzak,, yakın ölüm bu eşkiya aşklara
Reso gider, Seho çıkar dağlara
İdris çıkar
Koçero ya da

Önceleri bu dağlara bel verenler
Seslerini buralarda koyup, gittiler...
Ağaç köklerine bulaşmış ağıtları
Daha
Yetimdir atları, avratları ve silahları

(Reso'ydu ya yine etten, kemikten
Bakardı, ürkerdi dipsiz ölümden)

''Ölürsem'' derdi
Büyük bir meydanda ölmeliyim
Büyük ateşler yakarak
Ve kendim kadar kolay şarkılar bırakarak

Ölmeden doru atlar, diri kadınlar sevmeliyim...


XIV

Her eşkiya ecelsiz ölür elbet
Belki okunmaz bile künyesi

Reso acıları takışır
isyanlara yaraşır
isyanı zor gelende
Halaylara karışır

Halaylar Reso'ya karışmaz...

Dağlara kalır da Reso
dağlar Reso'ya kalmaz

&İsyanın özeti dağ
Diyeti ölüm..&


XV

Elbet bir sabah sevdası pusuya düşer sessizce
Mavzeri yere
Zor Reso
Kolay ölüm
Ömrü bir seher yeline
Süngüler ve sinekler kalır
Eşkiya aşklarda savrulan yüreğine


XVI

Çünkü ölüm
Bir fişeklikte değil
Bir mermideydi
Bir sünğüde
Gecede
Zamansız
Yanıtsız
Ve kahpe

Kalan:

Teli kırık saz
Yarım kalan söz...

XVII

Her talan iklimi elbet
Kendi talan Reso'sunu doğurur
Ve boğar kendi talanında yine


XVIII
(KORO)

Harman sonu
Terle yıkanır bozkır
Kalan
Saman çöpleri
Ve yağmur...

Biz ne zorlu yangınlar ve yiğit kadınlar gördük

Yangınlar:
Yaktılar
Kırdılar
Ve bıraktılar
Sesimizi sessizliğe gömdük

Bozkırın, dağın ve zorun kadını kadın-lar
Soframıza aş taşıdılar
Yılan gibi kıvrılıp yün yataklarda
Sevişip terlediler & yaban gülü koktular

Biz ne güzel kadınlar gördük

Süzülüp imbiğinden zamanın
Beraber yırttık kirini sabrın & beraber
And olsun
Yırtacağız kahrını da karanın ve karanlığın
Töreye, toprağa, suya ve aşka
And...

Biz ne yangınlar, büyük pusular
Ve ne güzel çocuklar gördük...


XIX
'Her türküyü çalmaz bizim telimiz' (*)
Her halaya çırpınmaz mendilimiz...

Kalan teli kırık saz ve sekiz kulağıyla
Telli şeytan dilimiz
Pir Sultan'lar pirimiz

Kalan teli kırık saz ve sekiz kulağıyla
Köroğlu'ndan, Koçero'dan, Atçalı'dan, Sivan'dan
Çakıcı'dan, Cigerxwin'den,Reso'dan

Bedreddin'den
Nazım'dan
Ya da Lorca'dan

&DOL VE TAMAMLA KENDİNİ YARIM KALAN SÖZ !..&


XX

Sonra da el ele inelim bu göğün rahmetine
Toprağın
Şarabın
Ve sevmenin rahmetine

İnelim
İ n i l e c e k s e . . .